zaterdag 15 oktober 2016

Celestine Ng: Wat ik nooit eerder heb gezegd

Bruna Uitgevers                                              2015
Oorspronkelijke titel: Everything I never told you.   2014   Vertaald uit het Engels door
Saskia Peterzon-Kotte


De roman speelt zich af in de Verenigde Staten van Amerika. De zestienjarige Lydia wordt vermist en later wordt haar dode lichaam gevonden in het meer in de buurt. Is ze vermoord? Heeft ze een einde aan haar leven gemaakt? Haar dood heeft een enorme invloed op het leven van haar ouders, haar oudere broer en haar jongere zus. Vader James en moeder Marilyn hebben een 'gemengd' huwelijk: hij is van Chinese komaf en zij is blank. Voor het Amerika van halverwege de vorige eeuw was dat vrij ongebruikelijk. Door met James te trouwen raakt Marilyn het contact met haar moeder kwijt. Ze komt er ook niet meer aan toe om geneeskunde te studeren, haar grote wens. Ze had zich altijd voorgenomen om per se geen huisvrouw te worden, zoals haar moeder. Al haar hoop is nu gevestigd op haar oudste dochter Lydia.
Anders zijn, discriminatie, emancipatie en relaties zijn de thema's van dit debuut, dat in Amerika heel succesvol is. Het is een fijn, soms zelfs ontroerend boek. Een nadeel vind ik dat de schrijfster voor alles wat er gebeurt te expliciet een psychologische verklaring geeft.

dinsdag 4 oktober 2016

Elisabeth Leijnse: Cécile en Elsa. Strijdbare freules. Een biografie.

Uitgeverij de Geus  2015                                  507 blz.

Aan het begin van deze eeuw kwam een Nederlandse bank opslagruimte tekort. In een van hun kluizen stond een kist, anderhalve meter hoog en breed, een meter diep, van de familie De Jong van Beek en Donk. De bank leverde de kist in 2003 af op kasteel Eyckenlust. Elisabeth Leijnse was een jaar eerder begonnen aan haar onderzoek naar de oudtantes van de huidige bewoonster van het kasteel. De kist bleek een schat aan documenten te bevatten waar Leijnse uit mocht putten: cahiers met jeugdherinneringen, dagboeken, brieven, geïllustreerde familieboeken et cetera.
Dit lijvige boek, een dubbelbiografie, speelt zich af eind negentiende en begin twintigste eeuw. We lezen over de eerste feministische golf, belangrijke Nederlandse componisten, antisemitisme, oorlogen, opvoeding, overspel en zusterschap. De hoofdpersonen zijn de zussen Cécile en Elsa de Jong van Beek en Donk. In het eerste deel van het boek staat hun jeugd centraal. De adellijke meisjes werden door hun ouders op een voor die tijd bijzondere wijze opgevoed: cultureel, creatief, protestants, vrijzinnig, maar wel zeer beschermd. In het tweede deel gaat het voornamelijk over het wel en wee van Cécile. Zij trouwt met de superrijke bouwondernemer Adriaan Goedkoop, maar ze hebben geen gelukkige relatie. Cécile zet zich met al haar energie in voor de vrouwenbeweging en speelt een prominente rol bij de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid in 1898 in Den Haag. Ze schrijft drie romans, waarvan de eerste zeer succesvol is, namelijk: Hilda van Suylenburg. Dan verschuift de focus naar Elsa. Zij heeft een moeizaam huwelijk met componist Alphons Diepenbrock, die een jarenlang slepende affaire heeft met zijn (ex)-leerling Jo. De zusjes zijn aanvankelijk zeer op elkaar gesteld en hebben een bijna symbiotische relatie. Later gaan ze ieder hun eigen weg en raken ze zelfs lange tijd gebrouilleerd. Daarbij helpt het niet dat Elsa zich drie keer herkent in het hoofdpersonages van Céciles romans.
Cécile en Elsa won de biografieprijs 2016 en is genomineerd voor de Libris geschiedenis van dit jaar. Het is een leerzaam boek, dat leest als een spannende roman.