David Grossmann: Een vrouw op de vlucht voor een bericht

Cossee Amsterdam         2009
vertaald uit het Hebreeuws (2008)                                   686 blz.

Een vrouw, Ora, en een man, Avram, maken een wandeling van enkele weken door hun land, Israël. Ze kennen elkaar van de tijd dat ze als pubers in het ziekenhuis liggen. Dat geldt ook voor Ilan. Het was het begin van een bijzondere vriendschap. Ora heeft al jaren een relatie met Ilan en heeft twee zonen. Een van hen heeft na het vervullen van zijn driejarige dienstplicht opnieuw getekend voor een belangrijke actie van het leger. Ora is zo bang om te horen dat hij is omgekomen, dat ze zich onbereikbaar maakt door te gaan wandelen. Stukje bij beetje komen we erachter wat zich in het verleden van deze personages heeft afgespeeld. Het zijn gewone mensen in buitengewone omstandigheden. We lezen hoe het is om voortdurend in angst te leven en hoe de oorlog ingrijpt in het leven, over het moeizame contact van de Israëliërs en de Arabieren.  

Mijn voorstelling van Israël was die van een dor en droog land. Grossmann laat zijn personages door de prachtige natuur van het Israëlpad lopen, waar veel bloemen staan. Een schril contrast met de dagelijkse oorlogsdreiging. Een bijzonder boek, dik, maar makkelijk leesbaar, dat een enorme indruk op me heeft gemaakt.  

Sofi Oksanen: Als de duiven verdwijnen

Antohos Amsterdam         2012           vertaald uit het Fins door Marja-Leena Hellings            280 blz.

De Finse schrijfster van deze roman, waarin het gaat over de geschiedenis van Estland in de vorige eeuw, heeft een Estse moeder. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Estland bezet door de Duitsers, die daarmee de Russen opvolgden. Daarna werd het land jarenlang door de Sovjet Unie overheerst. Hoe overleef je als burger van een land dat zo lang te lijden heeft door onderdrukking?
Er zijn drie hoofdpersonages: de onbetrouwbare profiteur Edgar, die met alle winden meewaait, zijn neef Roland met wie hij aanvankelijk als woudbroeder tegen de Russen verzet pleegt en die andere keuzes blijft maken, en zijn vrouw Juudit. Omdat zij bij de homoseksuele Edgar liefde en sex tekortkomt, stort zij zich in een relatie met een hoge Duitse officier, bij wie zij in dit opzicht wel aan haar trekken komt.
Aan het eind zijn de belangrijkste open plekken ingevuld: hoe is het Roland vergaan en wat is er gebeurd met zijn geliefde Rosalie? Niettemin vind ik dat het boek ingewikkeld in elkaar zit. Er wordt gewisseld van tijd, namelijk van de jaren veertig en zestig, en het perspectief ligt bij verschillende personages, van wie sommigen dan weer een andere identiteit hebben aangenomen. Ik moest in het begin echt mijn best doen om een beetje grip op het boek te krijgen.