dinsdag 12 september 2017

Guzel Jachina: Zulaika opent haar ogen

Russische titel: Zuleicha otkryvajet glaza (2015)
Nederlandse uitgave: Uitgeverij Querido in 2017
Nederlandse vertaling Arthur Langveld
Bladzijdes: 478

Het boek speelt zich af in Rusland tijdens het regime van Stalin in de eerste helft van de vorige eeuw. Een jonge Tartaarse vrouw, Zulaika, is getrouwd met een dertig jaar oudere man, die haar onderdrukt. Ze heeft een bazige, afschuwelijke schoonmoeder. Dan wordt haar man ervan beschuldigd een koelak te zijn, een rijke burger. Hij wordt neergeschoten en zij wordt gedeporteerd naar Siberiƫ. Tijdens de treinreis daarheen blijkt ze zwanger. Heel veel mensen komen onderweg om. Een kleine groep wordt afgezet op een eiland en valt onder het commando van de hardvochtige Ivan Ignatov, die er soms ook blijk van geeft dat hij hart heeft voor zijn mensen. Zulaika bevalt met hulp van een gewezen arts van een zoon, Joessuf. Ivan en Zulaika voelen zich tot elkaar aangetrokken, maar zij wil niets beginnen met de moordenaar van haar echtgenoot. Toch krijgen ze een geheime relatie. Als Joessuf bijna doodgaat, nadat hij is verdwaald in de sneeuw, ziet Zulaika dit als een straf van God en breekt ze met Ivan. Op zestienjarige leeftijd verlaat Joessuf het kamp om naar de kunstacademie te gaan. Ivan zorgt voor het paspoort. Zulaika en Ivan blijven in het kamp, al moet Ivan ook weg. Een open, maar toch hoopvol einde.
Het is een meeslepend verhaal over een bij ons wat minder bekende geschiedenis. Andere romans hierover zijn De Goelag Archipel van Solzjenitsyn en Kamp van Angela Rohr. Het is mooi om te lezen hoe Zulaika zich ontwikkelt van een onderdrukte tot een zelfbewuste vrouw. De schrijfster baseerde volgens de flaptekst dit verhaal op het leven van haar eigen grootmoeder. De liefdesgeschiedenis met Ivan vind ik soms wat te romantisch. De roman heeft in Rusland veel succes en is in twintig talen vertaald.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten